In een onderzoek laatst kwam naar voren dat het geluksgevoel van mensen veranderd was door het gebruik van Facebook. Daar kan ik me overigens wel wat bij voorstellen. Facebook is een medium waar veel feel good stories worden verteld en de laatste jaren steeds meer in de vorm van foto’s. Dat betekent dat veel verhalen gedeeld worden over hoe leuk of hoe spannend het leven is, welke mijlpalen er gehaald zijn… Kortom: all is well. Volgens Facebook zijn de meeste mensen erg gelukkig.
Maar in werkelijkheid is dat helaas niet zo. Veel mensen zijn vatbaar voor hun sociale omgeving, en Facebook is natuurlijk een geweldig kanaal daarvoor. Als sociale dieren wordt de groepsnorm door ons allemaal gemaakt. En wat blijkt: de norm die bij Facebook wordt gesteld is door niemand te halen. Het werkelijke leven is veel weerbarstiger dan alleen de leuke verhalen die op Facebook te lezen zijn. Maar omdat mensen die verhalen steeds minder te horen en lezen krijgen is de norm gelukkig zijn. Het gevolg is dat mensen pas gelukkig zijn als 90% van hun leven in orde is. Dus 90% van alle zaken die zij doen en willen moeten te realiseren zijn en maar 10% teleurstellingen mogen voorkomen. Dat is nogal wat! In het onderzoek dat ik gelezen heb is dat een verschuiving die in eerste instantie te maken heeft met het steeds rijker worden van het Westen. 20 jaar geleden waren de cijfers in de orde van grootte van 70%. Je kunt je dus ook wel voorstellen dat steeds meer mensen depressief worden als ze kijken naar hun eigen leven en dat aan de norm koppelen die in de Facebook geldt.
Chris kan bij tijd en wijlen vreselijk ongelukkig zijn. Tenslotte is zijn leven niet ingericht zoals hij dat precies wil. Als hij lekker rondjes wil gaan fietsen buiten samen met Emma, en hij belt bij zijn buurmeisje aan en deze blijkt niet thuis te zijn, dan kan hij doodongelukkig zijn. Dat is natuurlijk logisch, hij had er zich tenslotte erg op verheugd. Maar het gaat natuurlijk verder. Als hij tv aan het kijken is en we moeten gaan eten kan er een enorme driftaanval ontstaan bij hem als de tv tegen zijn wil in uit wordt gezet. En deze vakantie heb ik voor het eerst bij hem verveling gezien. “Saai…” zei hij dan met zo’n oorwormen gezicht. En altijd maar je eigen spel moeten verzinnen en daar nog van genieten ook is niet altijd even leuk. Maar gelukkig was hij ook makkelijk weer te motiveren om iets anders aan te pakken om à zeker als er een voorstel was van een externe partij. Zo was er een Nederlands stelletje een aantal vakantiehuisjes verderop met een dochtertje van drie, die nogal zelfstandig en bij de hand was. Onze niet al te lange Chris en dit leuke meisje konden het prima met elkaar vinden. Dus als zij langskwam om even iets te gaan doen was alles weer goed.
Toch maak ik me wel eens zorgen over het geluksgevoel van kinderen die in deze tijd opgroeien. We hebben geen directe zorgen over of er voldoende eten is of andere primaire levensbehoefte’s. Maar dat houdt ook in dat het moeilijk is om uit te leggen dat er ook waardering moet zijn voor de eenvoudige dingen in het leven zoals eten en drinken. En al snel is dan de neiging om te vergelijken met de arme kindjes die helemaal niets hebben. Maar die zijn ver buiten zijn reikwijdte. In principe verwacht hij net zoals veel kinderen trouwens dat als hij iets wil dit ook gerealiseerd zal gaan worden. Het antwoord nee, het is eigenlijk geen optie.
De wereld wordt erg klein door het gebruik van sociale media. Facebook is een belangrijk onderdeel geworden van het onderhouden van contacten. In het onderzoek kwam ook naar voren toe dat veel mensen zich ergeren aan ouders die continu foto’s van hun opgroeiende kroost op Facebook zetten. Het lijkt alsof Facebook het fotoalbum aan het vervangen is. Het leven lijkt steeds meer een matrix-achtige wending te krijgen. Er is een echt leven, en er is een leven dat online geleefd wordt.
Het thema geluksbeleving en daaraan gekoppeld het omgaan met teleurstellingen zal ik eens wat scherper op mijn vizier gaan zetten. Ik merk dat ik me erger aan de boze aanvallen, die vaak uit onmacht bij Chris ontstaan. Ik hoop dat er een manier is om hem beter om te laten gaan met de moeilijke dingen in het leven. Natuurlijk is hij pas vijf, je moet ook niet alles verwachten. En natuurlijk ben ik ook beïnvloed door al die Facebook moeders die vertellen dat een kind van vijf altijd maar leuke dingen aan het doen is.